ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Πέτρινο . Στο Δημοτικό Διαμέρισμα του Πέτρινου του Δήμου Φύλλου, στην είσοδο του χωριού από την Ιτέα, διαπιστώνεται επίσης η ύπαρξη αρχιτεκτονικών κατασκευών και κεραμικής της μέσης και ύστερης εποχής του χαλκού. Παράλληλα, από τον ίδιο χώρο προέρχονται αρκετά αγγεία πρωτογεωμετρικών και γεωμετρικών χρόνων (τύπου Buccero) που σήμερα βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου. Στην είσοδο του χωριού από τη Συκεώνα αποκαλύφθηκε, επίσης, τμήμα τοίχου μεγάλου οικοδομήματος και τάφοι πρωτογεωμετρικής εποχής ενώ αρχιτεκτονικά λείψανα των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων απαντώνται σ’ όλους τους γύρω λόφους. Στη συμβολή των δρόμων από το Πέτρινο προς την Ιτέα και τον Άγιο Δημήτριο καταστράφηκε με μανία από τους κατασκευαστές της οδού Πέτρινου - Αγ. Δημητρίου τύμβος, ο οποίος περιείχε ταφές σε λίθινες λάρνακες φτιαγμένες από ψαμμόλιθο. Ορισμένα αγγεία της κλασικής εποχής και πήλινα ειδώλια παραδόθηκαν στη ΛΔ’ Ε.Π.Κ.Α. από ιδιώτες. Σε ανασκαφή του χώρου αποκαλύφθηκαν γύρω από τη θέση του τύμβου αρκετοί τάφοι, κιβωτιόσχημοι και καλυβίτες με πήλινες κεραμίδες.

Ορισμένοι ερευνητές, χωρίς πειθώ, τοποθετούν στον αρχαιολογικό χώρο του Πέτρινου την αρχαία πόλη Φάκιον.

Ο εντοπισμός της αρχαίας πόλης Φύλλος είναι αρκετά δύσκολος, καθώς δεν είναι ακριβώς γνωστή η θέση της. Η πόλη Φύλλος πρέπει να βρισκόταν σε άμεση σχέση και γειτνίαση με το Φυλλήιον Όρος. Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος (1,35) (3ος αι. π.Χ.) αναφέρει το τοπωνύμιο Φύλλιον και Φυλλήιον Όρος στις παρυφές της κοιλάδας του Ενιππέα. Οι μαρτυρίες όμως για το βουνό είναι ελάχιστες, καθώς η έρευνα δεν έχει πιστοποιήσει ακόμα ποιο από τα βουνά - το Δοβρούτσι ή ο Δογαντζής - λεγόταν Φυλλήιον Όρος. Είναι βέβαια πολύ πιθανόν ο Φύλλος είτε να έδωσε είτε να πήρε το όνομά του από το βουνό. Κάποιοι ερευνητές, όπως ο w. Leake και ο Ν. Γεωργιάδης, τοποθετούν την αρχαία πόλη στο χωριό Πέτρινος, ενώ ο F. Stahlin στο σημερινό ομώνυμο χωριό, υποδεικνύοντας ερείπια κοντά σε όμορφες πηγές, που ταιριάζουν στην ορεινή πόλη Φύλλος της Θεσσαλιώτιδας, η οποία είχε ένα ιερό προς τιμή του Φυλλίου Απόλλωνα. Ο δε Στράβων (τέλη 1ου αι. π.Χ. - αρχές 1ου αι. μ.Χ.) στα «Γεωγραφικά» αναφέρει «και ο Φύλλος, όπου Απόλλωνος του Φυλλίου ιερόν…». Σε αγρό στις παρυφές του βουνού υπάρχουν μεγάλοι γωνιόλιθοι και ορισμένοι τοποθετούν εδώ το ναό του Φυλλίου Απόλλωνα.

Ο J.C. Decourt θεωρεί ότι πρέπει να αποδοθεί στο Φυλλήιον ο πραγματικός του χαρακτήρας, δηλαδή ενός ορεινού όγκου, ενός συμπλέγματος λόφων ανάμεσα στον Τίτανο στα νοτιοδυτικά και στο Μαυροβούνι στα νοτιοανατολικά, έτσι όπως ακριβώς το είδε ο F. Stahlin. Οι επιτόπιες έρευνές του απέδειξαν μεν την ύπαρξη τριών μικρών οχυρών - καταφυγίων στο εδαφικό έξαρμα του Φυλλίου, χωρίς όμως αυτά να ταυτίζονται με την πόλη Φύλλος που την τοποθετεί στη Μαγούλα Παλιάμπελα.

Στην περιοχή της Μαγούλας Παλιάμπελα εκτείνεται ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος, στον οποίο διακρίνεται ο χώρος της ακρόπολης και ο χώρος της πόλης. Γύρω από τον εκτεταμένο γήλοφο, στο φρύδι, σε αρκετά σημεία διατηρούνται στοιχεία της οχύρωσης του αρχαίου οικισμού. Σημαντικό τμήμα της αρχαίας πόλης έχει καταστραφεί από την χρόνια και βαθιά άροση. Στους παρακείμενους αγρούς, εκτός από την κεραμική των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, έχει γίνει περισυλλογή τμημάτων αγγείων, εργαλείων και κοσμημάτων της μέσης και της ύστερης (μυκηναϊκής) εποχής του χαλκού. Με αφορμή τα έργα του αναδασμού του αγροκτήματος Φύλλου και των αποστραγγιστικών τάφων αποκαλύφθηκε τμήμα του νοτιοδυτικού νεκροταφείου της αρχαίας πόλης. Οι τάφοι ήταν πήλινες λάρνακες ή κατασκευασμένοι από πήλινες κεραμίδες λακωνικού τύπου. Ο σημαντικός αυτός αρχαιολογικός χώρος προτάθηκε στις αρμόδιες Υπηρεσίες και στο Δήμο Φύλλου να εξαιρεθεί από τη διαδικασία του αναδασμού.